Alternaria w roślinach konopi

Co to jest Alternaria?

Alternaria to rodzaj grzybów w rodzinie ascomycete. Gatunki z rodzaju Alternaria są znane jako główne patogeny roślin, odpowiedzialne za co najmniej 20% wszystkich przypadków psucia się produktów rolnych, a także są powszechnymi alergenami u ludzi, związanymi z katarem siennym, astmą, problemami skórnymi i powodującymi infekcje oportunistyczne u osób z obniżoną odpornością.

W rodzaju Alternaria występuje 299 gatunków, które są wszechobecne w środowisku i stanowią naturalną część flory grzybowej, ponieważ są powszechnymi czynnikami gnicia i rozkładu. Spikulusy są przenoszone w powietrzu, można je również znaleźć w wodzie, glebie, na przedmiotach i w pomieszczeniach.

Wiadomo, że gatunki z rodzaju Alternaria są często płodnymi producentami różnych toksyn.Dokładny wpływ tych związków na rośliny i zwierzęta jest jak dotąd niejasny, chociaż, jak już wspomniano, uważa się, że co najmniej 20% strat w rolnictwie jest powodowanych przez Alternaria, a w niektórych przypadkach może to być nawet 80%. Statystyki te wyraźnie pokazują, że jest to niewątpliwie poważny problem dla rolników i hodowców; jednakże nie wszystkie gatunki Alternaria są szkodnikami lub patogenami, a wręcz przeciwnie, badania wykazały, że mogą one być bardzo przydatne jako biologiczne czynniki kontroli w zwalczaniu inwazyjnych gatunków roślin.

Wzrost i rozmnażanie Alternaria

Szczyt rozwoju grzybni Alternaria przypada zwykle na temperatury około 27 ºC. W temperaturze 19-23 ºC grzyb zaczyna wytwarzać zarodniki od dziesięciu dni po zakażeniu, które następnie są rozpraszane przez wiatr i deszcz. Zarodniki osiadają zwykle na dolnych częściach rośliny, gdzie w ciągu 12 godzin rozpoczyna się infekcja, gdyż zarodniki kiełkują i wnikają w epidermę liści.

Jak większość grzybów, Alternaria wymaga wysokiej wilgotności do wzrostu i rozmnażania, ale najbardziej sprzyjające warunki dla jej rozwoju występują, gdy wilgoć i susza występują na przemian. Dlatego też zwalczając ten patogen należy zadbać o codzienną kontrolę roślin w okresach deszczowych lub przy silnej porannej rosie i w razie potrzeby zastosować profilaktycznie fungicyd taki jak Aptus Fungone.

Objawy i uszkodzenia powodowane przez Alternaria

Sam grzyb nie jest widoczny gołym okiem, więc jedynym sposobem na wykrycie jego obecności w uprawie jest zwrócenie uwagi na uszkodzenia, jakie powoduje na liściach (lub łodygach) roślin konopi.

Alternaria powoduje nekrozę liści – charakteryzującą się suchymi plamami o brązowym, szarym lub czarnym kolorze na liściach roślin. Plamy te, które mogą mierzyć do 2 cm średnicy, mogą przedstawiać okrągłe koncentryczne znaki na przemian jasne i ciemne, tworząc „pierścienie” w liściach, z żółtawym marginesem (chloroza). W niektórych przypadkach plamy te kruszą się i rozpadają, pozostawiając dziurę w liściu.

Zazwyczaj wzrost tych plam jest ograniczony przez grubsze nerwy liści, chociaż mogą się one łączyć, tworząc znacznie większe zainfekowane obszary. W takim przypadku utrata liści (defoliacja) jest większa i w ciężkich przypadkach może doprowadzić do śmierci rośliny konopi.

Chociaż Alternaria rozwija się zwykle na liściach, jak opisano powyżej, często infekuje również łodygi młodych sadzonek, tworząc szaro-brązowe plamy (zwykle u podstawy łodygi, gdzie styka się ona z ziemią), powodujące gnicie, które często zabija roślinę żywicielską. Na plamach na łodygach mogą również pojawiać się koncentryczne kręgi, choć w mniejszym stopniu niż na liściach. Wewnątrz plam można zaobserwować czarne punkty – są to tzw. konidiofory i odpowiadają za rozmnażanie się grzyba (tworzenie zarodników). Czasami, jak w przypadku pomidorów czy ziemniaków, atakuje również owoce, na których tworzy czarne, okrągłe lub owalne plamy i psuje plony.

Niezdrowe rośliny są bardziej podatne na zakażenie Alternaria, na przykład te zaatakowane przez nicienie, te z niedoborem azotu lub potasu – spowodowanym przez słabą glebę lub niewłaściwe stosowanie nawozów – lub te z podmokłym podłożem są znacznie bardziej zagrożone.

Zapobieganie i zwalczanie Alternaria

Biorąc pod uwagę miesiące o największej aktywności grzybów (marzec, kwiecień i maj z drugim okresem we wrześniu i październiku), można zaplanować program zapobiegania alternariozie. Jak zawsze ważna jest odpowiednia higiena – tak samo ważna w przypadku uprawy na zewnątrz, jak i w pomieszczeniach – oraz usuwanie wszelkich rozkładających się resztek roślinnych. W przypadku usuwania pozostałości po zakażonych roślinach najlepszym rozwiązaniem jest ich spalenie, ale zawsze z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności. Odpowiednia wentylacja roślin i unikanie zalania wodą również przyczynią się do utrzymania tego grzyba w ryzach.

W przypadku ekologicznego podejścia do zapobiegania alternariozie, należy co 10-15 dni opryskiwać rośliny naturalnymi środkami grzybobójczymi, takimi jak skrzyp polny (Equisetum arvense), mydło potasowe, takie jak Oleatbio lub wysoce zalecany Propolix (najlepiej stosować produkty naprzemiennie przy każdym zastosowaniu).

Jeśli wybrano profilaktykę chemiczną, powszechnie stosuje się w tym celu fungicydy o szerokim spektrum działania, takie jak Maneb lub Mancozeb. Inne fungicydy chemiczne, które dobrze sprawdzają się w zwalczaniu alternariozy to zineb, chlorotalonil lub fungicydy na bazie miedzi (wodorotlenek miedzi, tlenek miedzi, zineb + tlenochlorek miedzi, „Bordeaux Mixture”).

Jak zawsze, zalecamy odpowiedzialne stosowanie produktów chemicznych tylko w ostateczności, gdy nie działają inne środki, i zawsze zgodnie ze wszystkimi instrukcjami bezpieczeństwa i środkami ostrożności do stosowania na etykiecie.

Jeśli zdecydujesz się na uprawę własnych roślin konopi, zawsze kupuj dobrej jakości i świeże nasiona konopi. Można poszukać nasion z Nukaseeds.

Ten post jest również dostępny w: English Deutsch Français Polski Español Čeština